De Nationale orden maken deel uit van de Orden van Verdienste, die door de Staat ten gunste van iedere burger werden ingesteld.

Er zijn drie Nationale orden.

• De Leopoldsorde
  
  Deze werd ingesteld bij de wet van 11 juli 1832, aangevuld bij de wet van 28 december 1838 en de koninklijke besluiten van 3 augustus 1832 en 16 mei 1839. 
  Het is de oudste en belangrijkste ridderorde van België. 
  Ze wordt doorgaans uitgereikt aan personen met een bepaalde status die een lange carrière achter de rug hebben of voor een bijzondere verdienste. 
  
  
• De Kroonorde
  
  Deze werd ingesteld bij de decreten van 15 oktober 1897 en 25 juni 1898. 
  Ze wordt verleend voor artistieke, literaire of wetenschappelijke verdiensten of aan personen die de handels- en industriële belangen van het land hebben behartigd of voor aan het land bewezen diensten. 
  
  
• De Orde van Leopold II
  
  Deze werd ingesteld bij het decreet van 24 augustus 1900 en maakt sinds 1908 deel uit van het Belgisch stelsel van orden en onderscheidingen. 
  Ze wordt verleend voor verdiensten ten aanzien van de Koning of het koninklijk huis, dan wel als beloning voor een bepaald aantal jaren dienst.

De orden zijn onderverdeeld in de graden Ridder, Officier, Commandeur en Grootofficier en in de titels Grootkruis in de Orde van Leopold en in de Kroonorde, evenals het Grootlint in de Leopoldsorde. Verder zijn er Palmen en Medailles.

De verschillen tussen de Orden zijn in de loop der jaren zo goed als verdwenen. Tussen de orden bestaat een gecombineerde hiërarchie waarbinnen bevorderingen worden toegekend.

• wet van 1 mei 2006 betreffende de toekenning van eervolle onderscheidingen in de Nationale Orden, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 24 oktober 2006. 
  
• koninklijk besluit van 13 oktober 2006 tot vaststelling van de regels en de procedure tot toekenning van eervolle onderscheidingen in de Nationale Orden  bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 24 oktober 2006. 
  
• koninklijk besluit van 27 januari 2008 tot goedkeuring van verscheidene reglementen en gelijkstelling betreffende de toekenning van eervolle onderscheidingen in de Nationale Orden aan ambtenaren en bedienden van de federale openbare besturen, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 22 februari 2008 
  
• koninklijk besluit van 27 januari 2008 tot goedkeuring van het reglement betreffende de toekenning van eervolle onderscheidingen in de Nationale Orden aan de leden van de geïntegreerde politiediensten, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 26 februari 2008. 
  
• koninklijk besluit van 16 april 2008 tot goedkeuring van de Reglementen betreffende de toekenning van eervolle onderscheidingen in de Nationale Orden aan het personeel dat werkzaam is in het onderwijs van de Vlaamse, Franse en Duitstalige Gemeenschap, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 16 mei 2008. 
  
• koninklijk besluit van 5 juni 2008 tot vaststelling, bij ontstentenis van reglement, van de minimale voorwaarden voor de toekenning van jaarlijks gecontingenteerde eervolle onderscheidingen, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 30 juni 2008. 
  
• koninklijk besluit van 10 februari 2009 tot goedkeuring van de gelijkstelling betreffende de toekenning van eervolle onderscheidingen in de Nationale Orden aan de personeelsleden van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 13 maart 2009.

Overeenkomstig artikel 16 van de wet van 1 mei 2006 betreffende de toekenning van eervolle onderscheidingen in de Nationale Orden mag het ereteken worden gedragen zodra de Koning het toekenningsbesluit heeft ondertekend.

De insignes van de Belgische Nationale Orden komen voor als kleinood, miniatuur en lint of rozet. 
De eretekens worden niet bovenop de kledij gedragen, behalve bij vaderlandslievende ceremonies. 
Op een burgerlijk uniform mogen geen rozetten, linten en miniaturen worden gedragen.

De draagvolgorde van de Belgische ertekens wordt bepaald door de hiërarchische rangschikking van de klassen waaruit de Belgische nationale bestaan. 
Andere eretekens dan de Nationale Orden worden na de Belgische Nationale Orden gedragen, vertrekkende van het midden van de borst. 
De Belgische orden hebben voorrang, zelfs de palmen en medailles, op buitenlandse eretekens (om redenen van hoffelijkheid zijn uitzonderingen mogelijk).

Een en ander wordt toegelicht in het boek "De Belgische Nationale Orden" van Commandant Pat Van Hoorebeke.